Google ประกาศโครงการวิจัยระดับ “moonshot” ชื่อ Project Suncatcher เป้าหมายคือสร้างเครือข่ายศูนย์ประมวลผลปัญญาประดิษฐ์ (AI data center) ที่ทำงานในอวกาศ รับพลังงานจากดวงอาทิตย์โดยตรง แทนการเผชิญข้อจำกัดเรื่องพลังงานและการระบายความร้อนบนพื้นโลก
สรุปสั้น ๆ ไอเดียของ Google คือส่งฝูงดาวเทียมขนาดเล็กขึ้นวงโคจร แต่ละดวงติดตั้งชิป TPU (Tensor Processing Unit) เพื่อประมวลผล AI และเชื่อมต่อกันด้วยลิงก์เลเซอร์ความเร็วสูง ทำงานร่วมกันเหมือนเซิร์ฟเวอร์ในศูนย์ข้อมูลบนพื้นดิน แต่ได้เปรียบเรื่องพลังงานแสงอาทิตย์ที่เข้าถึงมากกว่าและการระบายความร้อนที่ดีกว่า
ข้อดีที่ Google ชี้ให้เห็น
พลังงานจากดวงอาทิตย์ในอวกาศมีความหนาแน่นสูงกว่าโลกหลายเท่าและไม่ถูกจำกัดด้วยกลางคืนหรือเมฆ
การระบายความร้อนทำได้ง่ายกว่าเพราะอวกาศเป็น “แหล่งความเย็น” ให้กระจายความร้อนได้โดยตรง
สเกลการประมวลผลของ AI จะขยายได้แบบทฤษฎีไร้ขีดจำกัด หากแก้โจทย์ด้านการสื่อสารและความคุ้มค่าได้
สถาปัตยกรรมหลัก
ใช้ฝูงดาวเทียมขนาดเล็กหลายร้อยดวง แบ่งภาระประมวลผลแทนโหนดขนาดใหญ่จุดเดียว
เชื่อมต่อกันด้วย free-space optical links (ลิงก์เลเซอร์) เพื่อให้ความเร็วการส่งข้อมูลระดับ Tbps — Google ระบุว่าในห้องทดลองสามารถทดสอบต้นแบบได้ถึง 1.6 Tbps
ติดตั้งชิป TPU รุ่นทดสอบ (Trillium v6e) ที่ผ่านการทดสอบความทนทานต่อรังสีในระดับดีเกินคาด
ความท้าทายเชิงวิศวกรรมที่ยังต้องแก้ไข
การสื่อสารความเร็วสูง ต้องเทียบกับสายเคเบิลใยแก้วของศูนย์ข้อมูลบนพื้นดิน
การควบคุมตำแหน่งของดาวเทียม ดาวเทียมต้องบินชิดกันในระยะราว 100–200 เมตรบนวงโคจร ~650 กม. เพื่อรักษา latency และแบนด์วิดท์ร่วมกัน
ความทนทานของชิปต่อรังสีอวกาศ แม้ผลทดสอบเบื้องต้นจะบวก แต่การใช้งานจริงในระยะยาวยังต้องพิสูจน์
ต้นทุนและความคุ้มค่า Google มองว่าการลดราคาค่าปล่อยขึ้นอวกาศจะเป็นกุญแจสำคัญ โดยอ้างแนวโน้มต้นทุนการส่งลดลงและประเมินว่าภายในปี 2035 อาจเหลือต่ำกว่า 200 ดอลลาร์ต่อกิโลกรัม
แผนการทดลองและระยะเวลา
Googleร่วมมือกับบริษัทดาวเทียม Planet เตรียม ปล่อยดาวเทียมต้นแบบ 2 ดวงในต้นปี 2027 เพื่อทดสอบการทำงานของชิป TPU และระบบเชื่อมต่อด้วยเลเซอร์ในสภาพแวดล้อมจริง หากผ่านการทดสอบ เดินหน้าเฟสต่อไปเพื่อขยายเครือข่าย
Project-Suncatcher เสนอแนวคิดใหม่ในการย้าย “โรงงานที่ใช้พลังงานมากที่สุด” ขึ้นสู่อวกาศแทนที่จะส่งพลังงานลงมาโลกโดยตรง — เป็นไอเดียที่ทะเยอทะยานและต้องอาศัยความก้าวหน้าหลายด้าน ทั้งฮาร์ดแวร์ทนรังสี ระบบการนำทางดาวเทียม ระดับการสื่อสาร และโมเดลเศรษฐศาสตร์ของการปล่อยยาน แต่หากสำเร็จจะเปลี่ยนวิธีที่เราจัดหาพลังงานและขยายการประมวลผลสำหรับ AI ไปตลอดกาล
Project Suncatcher ยังอยู่ในขั้นวิจัย
แต่การประกาศครั้งนี้เป็นสัญญาณว่า Google กำลังสำรวจทางเลือกที่รุนแรงสำหรับปัญหาพลังงานของ AI ในอนาคต
tags : 2shout
