รู้หรือไม่ว่า “ไข้เลือดออก” คร่าชีวิตคนทั่วโลกถึงปีละกว่า 20,000 ราย? และถึงแม้จะมีสเปรย์ไล่ยุง ครีมกันยุง หรือแม้แต่เครื่องดักยุงแบบเดิม ๆ แล้วก็ตาม แต่ยุงยังคงเป็นภัยเงียบที่อันตราย
ล่าสุด นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเซาท์ฟลอริดา ประเทศสหรัฐอเมริกา คิดค้น “กับดักยุงอัจฉริยะ” ที่ใช้ เอไอ เป็นตัวช่วย แยกสายพันธุ์ของยุงแบบเรียลไทม์ พร้อมแจ้งเตือนเมื่อพื้นที่มีความเสี่ยงต่อโรคที่มียุงเป็นพาหะ เช่น ไข้เลือดออก หรือ มาลาเรีย
กับดักที่ไม่ได้แค่ “ดัก” แต่ฉลาดพอจะบอกว่า “ยุงพันธุ์ไหนมาเยือน”
หลักการทำงานไม่ซับซ้อน: ยุงจะถูกล่อให้เข้ากับดักด้วยสารดึงดูด จากนั้นกล้องจะถ่ายภาพและส่งข้อมูลเข้าสู่ระบบ เอไอ ที่สามารถวิเคราะห์รูปร่างและโครงสร้างทางกายวิภาคของยุง เพื่อระบุสายพันธุ์ได้อย่างแม่นยำ
ข้อมูลที่ได้จะถูกส่งผ่านระบบออนไลน์ให้เจ้าหน้าที่หรือประชาชนรับรู้ได้ทันทีว่ามียุงชนิดใดอยู่ในพื้นที่ และมีความเสี่ยงต่อโรคอะไรหรือไม่
ตัวอุปกรณ์มีต้นทุนผลิตเพียงไม่ถึง 5,000 บาท หรือประมาณ 150 ดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งสามารถแจกจ่ายให้กับหน่วยงานท้องถิ่น หรือชุมชนเสี่ยงได้ทันที เพื่อใช้เป็นระบบแจ้งเตือนภัยสุขภาพในระดับพื้นที่
ไม่หยุดแค่กับดัก AI ยังใช้ต่อยอดสู่แพลตฟอร์มติดตามยุง
ทีมวิจัยยังพัฒนาเว็บไซต์ mosquitodashboard.org ให้ประชาชนทั่วโลกสามารถอัปโหลดภาพยุงที่พบจากสมาร์ตโฟน เพื่อช่วยวิเคราะห์สายพันธุ์ร่วมกับระบบ AI แบบ crowdsourcing และติดตามการแพร่กระจายของยุงได้แบบเรียลไทม์
โครงการนี้มีชื่อว่า EMERGENTS เป้าหมายคือสร้างเครือข่ายข้อมูลเพื่อเฝ้าระวังยุงระดับโลก และลดความเสี่ยงของโรคระบาดในอนาคต
ไข้เลือดออก เกิดจากเชื้อไวรัสเดงกี ที่มียุงลายเพศเมียเป็นพาหะนำโรค อาการที่พบได้บ่อยคือไข้สูงเฉียบพลัน 2–7 วัน ปวดศีรษะ ปวดกระดูก คลื่นไส้ อาเจียน บางรายมีจุดเลือดออกตามผิวหนัง และหากรุนแรงอาจถึงขั้นหมดสติหรือหัวใจหยุดเต้นได้
เมื่อ เอไอ ไม่ได้มีไว้แค่ช่วยสร้างภาพ หรือเขียนบทความ แต่ยังช่วย “จับยุง” และ “แจ้งเตือนภัย” ล่วงหน้าได้แบบอัจฉริยะ โลกอนาคตที่เราป้องกันโรคได้แม่นยำยิ่งขึ้นอาจจะใกล้กว่าที่คิด
tags : usf.edu
