กรณีแอปติดตามรถไฟฟ้าเรียลไทม์ชื่อ PaiLeaw ที่เปิดบน App Store แต่ถูกบริษัทผู้พัฒนาซอฟต์แวร์ (นิลิคอน) แจ้งว่าใช้งาน API/ข้อมูล ของบริษัทโดยไม่ได้รับอนุญาต กลายเป็นกรณีศึกษาที่เตือนนักพัฒนาให้ชัดเจนว่า การนำ Application ของผู้อื่นไปใช้เชิงพาณิชย์โดยไม่ขออนุญาตไม่ใช่เรื่องเล็ก — อาจมีความผิดทั้งทางแพ่งและทางอาญา รวมถึงผลกระทบต่อผู้ใช้ที่จ่ายเงินซื้อแอปแล้วด้วย
สรุปเหตุการณ์สั้น ๆ
แอป PaiLeaw ให้บริการติดตามระบบรถไฟฟ้าแบบเรียลไทม์บน iOS
บริษัท นิลิคอน (ประเทศไทย) อ้างว่าแอปดังกล่าวนำ Application และข้อมูล ของบริษัทไปใช้โดยไม่ได้รับอนุญาต
นิลิคอนส่งหนังสือให้ผู้พัฒนาเอาแอปออกและชี้แจง แต่จนถึงวันที่ที่ประกาศยังไม่ปฏิบัติตาม ทำให้บริษัทเตรียมดำเนินการทางกฎหมาย
ที่มารูป : Nilecon – Thailand Co., Ltd
กฎหมายใดที่อาจเกี่ยวข้อง
การนำซอฟต์แวร์ โค้ด หรือ Application ของผู้อื่นไปใช้ เผยแพร่ หรือจำหน่ายโดยไม่ได้รับอนุญาต เข้าข่ายละเมิดลิขสิทธิ์ เจ้าของมีสิทธิฟ้องเรียกค่าเสียหายและร้องทุกข์ดำเนินคดีทางอาญาได้
พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA) พ.ศ. 2562
หากมีการนำข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ใช้งานจากระบบไปใช้โดยไม่ได้รับความยินยอม จะเข้าข่ายผิดตาม PDPA มีความรับผิดทั้งทางแพ่งและทางอาญา
นิลิคอนตอบโต้อย่างไร
นิลิคอนออกหนังสือแจ้งให้ผู้เผยแพร่แอปหยุดใช้ Application และนำแอปออกจากสโตร์ภายในวันที่กำหนด พร้อมขอชี้แจงเป็นลายลักษณ์อักษร หากไม่ปฏิบัติตาม บริษัทฯ ระบุว่าจะดำเนินมาตรการทางกฎหมายเพื่อปกป้องสิทธิในผลงานและชื่อเสียง
ผู้ที่ซื้อแอปแล้วแต่ไม่สามารถใช้งานต่อเพราะถูกถอดออก สามารถขอ คืนเงิน (refund) ผ่านระบบของ Apple โดยมีขั้นตอนสั้น ๆ ดังนี้
เข้าไปที่ https://reportaproblem.apple.com/
และล็อกอินด้วย Apple ID ของผู้ซื้อเลือก “Request a refund”
ระบุเหตุผล เช่น “My purchase does not work as expected” และเลือกแอป PaiLeaw
กรอกข้อมูลและส่งคำร้อง จากนั้นรอการตอบกลับจาก Apple
นอกจากนี้ หากรู้สึกเสียหายมาก ควรเก็บหลักฐานการชำระเงินและพิจารณาปรึกษาทนายความเพื่อดูสิทธิทางแพ่งเพิ่มเติม
คำแนะนำสำหรับนักพัฒนา
ขออนุญาตใช้ Application เป็นลายลักษณ์อักษร โดยตรวจเงื่อนไขการใช้งาน (Terms of Service / Application license) ก่อนนำมาใช้เชิงพาณิชย์
อย่าแค็ปเจอร์ข้อมูลผู้ใช้โดยไม่ขอความยินยอม ปฏิบัติตาม PDPA และแนวปฏิบัติด้านความเป็นส่วนตัว
ระบุแหล่งที่มาและเครดิต หาก Application ต้องการการอ้างอิง หรือใช้ข้อมูลสาธารณะ ตรวจสอบเงื่อนไขการนำไปใช้ซ้ำ
เตรียมแผนรับมือทางกฎหมาย และมีการทบทวนนโยบายภายในโดยผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายไอที
กรณี PaiLeaw เตือนชัดว่าในยุคข้อมูลดิจิทัล การนำ API หรือข้อมูลของผู้อื่นไปใช้ไม่ว่าจะเพื่อทดลองหรือเชิงพาณิชย์ ต้องเคารพสิทธิของเจ้าของข้อมูลทั้งในเชิงสัญญา ลิขสิทธิ์ และความเป็นส่วนตัว มิฉะนั้นนอกจากความเสี่ยงทางกฎหมายแล้ว ยังมีผลกระทบต่อผู้ใช้และชื่อเสียงของผู้พัฒนาเอง — การตรวจสอบสิทธิ์ก่อนนำข้อมูลมาใช้จึงเป็นขั้นตอนที่“ต้องทำ” ไม่ใช่แค่คำแนะนำ
tags : Facebook
